KAMPENI za kuhimiza matumizi ya vyoo yaendelea mkoani Singida

KAMPENI mbalimbali  za usafi wa mazingira na matumizi ya vyoo  bora  shuleni  zinazoendelea mkoani singida,  zimekuwa zikisisitizwa mara kwa mara na viongozi mbalimbali ikiwa ni moja ya njia ya kunusuru na kusaidia jamii ya Watanzania katika kuepukana na madhara mbalimbali yatokanayo na uchafuzi wa mazingira.

kwa nyakati  tofauti, viongozi wa mkoa wa Singida akiwemo Mkuu wa mkoa huo,  Dk. Parseko Kone  wamekuwa  wakisisitiza hilo  hususani katika kampeni maarufu za siku ya choo na kunawa mikono  na usafi wa mazingira kwa kuwataka wananchi kuzingatia suala la usafi.
 Gazeti hili lilifanya  utafiti mdogo katika shule mbalimbali mkoani singida zilizopo  wilayani Iramba  na  kubaini kuwa  kutokuwa na vyoo bora shuleni imekuwa moja ya   sababu za utoro wa mara kwa mara  na  kikwazo kikubwa  kwa maendeleo ya kimasomo kwa wanafunzi hasa wakike ambao wamefikia umri ama  wa kubalehe na kuingia katika kipindi cha hedhi.
Akifafanua hali hiyo Dk. Kone alisema “Kukosekana kwa vyoo vyenye miundombinu ya kujisitiri imebainika kuwa kila msichana mwenye umri wa kubalehe hupoteza siku sitini 60 kila mwaka katika masomo yake ambapo hali hii husababishwa na kukosekana kwa miundombinu rafiki katika mazingira ya shule na  hali  hii inapelekea  kurudisha nyuma maendeleo yao kimasomo”.
Kutokana na hali ilivyo katika mkoa wa Singida,   Kaimu Katibu Tawala wa Mkoa, Bi Aziza Mumba  aliwaeleza   waratibu elimu kata na wakuu wa shule  katika warsha ya kutathmini  na kujadili miongozo mbalimbali ya kukagua halihalisi ya usafi  kuwa  hali ni mbaya.
 “Kukosekana kwa mifumo ya maji safi katika shule mbalimbali hali ilivyo kwa sasa nchini  ni asilimia 38 tu ndizo zenye  vyoo vya kutosha, vifaa vya kunawia mikono ambapo pia katika  asilimia 20 ya shule  ndizo zenye mifumo ya kusambazia maji safi mashuleni,” alisema.
Akifafanua takwimu za kitaifa juu ya  hali ya usafi  na mifumo ya maji safi  katika shule za misingi na sekondari nchini, hali inaonesha  ni chini ya asilimia 10 ya shule zote nchini ndizo zenye vifaa vya kunawia mikono vyenye maji wakati wote.
 Vilevile alisema imebainika kuwa  shule zisizo na mifumo ya  maji safi,  vifaa vya afya na usafi wa mazingira ndizo zinaongoza kwa  milipuko ya magonjwa ambayo huleta madhara  zaidi katika mahudhurio na utendaji mbaya kwa  wanafunzi pamoja na kuacha kusoma kabisa.
“Kutokana na hali hiyo, wanafunzi wanaoathirika zaidi ni watoto wa kike wenye umri wa kubalehe  na walemavu ambapo kwa  wanafunzi wa kike mara zinapofika siku zake za hedhi, hali hiyo  humbidi kutokwenda shule na kubaki nyumbani kutokana na miundombinu ya shule kutokuwa rafiki kwao,” alisema.
Mratibu wa  Maji na Usafi wa Mazingira (SWASH), Mkoa wa Singida, Suleimani Benjamin Nkondo   alizungumzia hatua mbalimbali za Serikali katika  kuboresha miundombinu ya vyoo shuleni.
”Mpango wa kitaifa  wa Serikali katika kujenga vyoo bora shuleni hapa nchini ni kujenga vyoo hivyo  katika  shule mbili kwa kila halmashauri zilizopo,” alisema.
Licha ya kuwepo  kwa  mpango huo wa serikali wa kujenga vyoo shuleni, imebainika kuwa  mpango  huu utachukuwa muda mrefu katika kufikia viwango vinavyokubalika .
Sababu kubwa ya kushindwa kufikia lengo hilo ni kutokana na uwepo wa shule nyingi katika mikoa yote nchini, ambapo kwa mkoa wa singida takwimu zinaonesha kuwa  kuna jumla ya shule 522. Ili kumaliza shule zote  itachukua muda mrefu na miaka mingi  kumaliza shule zote.
Takwimu za Mkoa wa Singida zinaonesha kuwa  kwa sasa  matumizi ya choo kwa wanafunzi ni wastani  wa tundu moja kwa  wanafunzi 60 na baadhi ya shule kubainika kuwa hazina  vyoo kabisa.
Hali hii inaonekana kutokuwa na uwiano mzuri katika matumizi ya vyoo katika shule zetu ambapo kwa kiwango cha kitaifa na kimataifa matumizi ya vyoo shuleni  ni  tundu moja kutumiw